پروتئین؛اساس رشد مناسب نوجوانان

پروتئین؛اساس رشد مناسب نوجوانان

پروتئین؛اساس رشد مناسب نوجوانان

پروتئین؛اساس رشد مناسب نوجوانان

نوجوانی دوران بلوغ جسمی، احساسی، اجتماعی و عقلانی است و برای رشد مناسب جسمی و روانی، نوجوان  نیاز به میزان بالایی (بالاتر از نیاز دوران پس از بلوغ) کلسیم، آهن و مقدار کافی پروتئین دارد.

آمار کمبود مواد مغذی خصوصاً پروتئین در نوجوانان هشدار دهنده است. نزدیک به نیمی از افراد به علت کمبودهای غذایی در سنین نوجوانی، مبتلا به کوتاه قدی یا کمبود وزن در سنین بالاتر می شوند. تغییرات فیزیکی و جسمی زیادی در دوران بلوغ رخ می دهد؛ افزایش سریع قد، رشد اندام های جنسی، افزایش درصد چربی بدن دختران و افزایش میزان پروتئین بدن پسران از این جمله است. اگر چه سنین بلوغ ۵ تا ۷ سال طول می کشد، ولی حداکثر رشد قدی  طی ۱۸ تا ۲۴ ماه صورت می گیرد که در این دوران نوجوان احتیاج به حمایت شدید تغذیه ای جهت دریافت انرژی و پروتئین دارد.

مقدار پروتئین مواد نیاز

۱۵ تا ۲۰ درصد انرژی مصرفی نوجوانان باید از پروتئین تامین شود، یعنی داشتن یک رژیم پر پروتئین. رژیمی که شیر و ماست به اندازه کافی دارد و نوجوان هر روز گوشت، حبوبات و تخم مرغ مصرف کند.

مواد دیگر مورد نیاز برای رشد قدی نوجوان

مصرف کافی انرژی، کلسیم ،آهن و روی برای رشد قدی نوجوان ضروری است. از ویتامین ها نیز ویتامین های گروه  B اساسی اند.

غذاهای مورد علاقه نوجوان

در این سن تمایل به استقلال در نوجوان افزایش می یابد و مصرف غذا در خارج از منزل بیشتر می شود. تاثیر فرهنگ خانواده، بر نحوه غذا خوردن نوجوان کمتر شده و بیشتر تحت تاثیر تبلیغات و افراد هم سن و سالش قرار می گیرد. مثلاً بیشتر دختران نوجوان در اثر تبلیغات متعدد، برای رسیدن به اندامی لاغر و باریک شروع به کم خوراکی می کنند که زیان بارترین آثار را بر رشد آنها می گذارد. این در حالی است که اکثر آنها از نظر وزنی مناسب هستند و فقط خیال می کنند که اضافه وزن دارند. از این رو خانواده ها باید به شدت مراقب نحوه تغذیه نوجوانانشان باشند.

مواد غذایی که نوجوان برای تامین پروتئین نیاز دارد

یک دختر نوجوان روزانه ۴۵ گرم و یک پسر نوجوان ۵۵ گرم پروتئین نیاز دارد.

یک نوجوان هر روز باید:

۱) یک لیوان بزرگ شیر و یک کاسه ماست به مقدار ۲۴۰ سی سی (یک لیوان) بخورد.

۲) حبوبات یا تخم مرغ مصرف کند( حبوبات پخته به میزان ۶ قاشق غذاخوری یا یک عدد تخم مرغ).

۳) هر روز ۳۰ گرم پنیر ( بهاندازه یک قوطی کبریت) مصرف کند.

۴) ۶۰ تا ۱۲۰ گرم گوشت مرغ یا گوشت گوسفند کم چربی دریافت کند.

علاوه بر مواد غذایی که در بالا ذکر شد، غلات کامل (مثل نان سبوس دار) و سبزی ها نیز مقدار کمی پروتئین به بدن می رسانند که با  رعایت یک رژیم متعادل ومتنوع مواد غذایی ضروری برای رشد نوجوان تامین می شود . پس بهترین راه این است که نوجوان از همه موادغذایی مصرف کند واینطور نباشد که  به بعضی غذاها علاقه شدید نشان دهد و دیگر مواد غذایی را مصرف نکند، مثلاً مرتب شیر بخورد، ولی لب به گوشت نزند که در این صورت رشدش به مقدار مناسب صورت نمی گیرد چون بعضی مواد مغذی در گوشت و بعضی در شیر موجود هستند.

مصرف پروتئین در نوجوانان گیاهخوار

گیاهخواری به طور زیادی در بین نوجوانان رواج دارد. آنها یا با برنامه ریزی تصمیم به رژیم گیاهخواری می گیرند و یا اینکه به علت عدم علاقه به گوشت و محصولات گوشتی از مصرف آنها سرباز می زنند. ولی نکته مهم اینجاست که آنها بایستی پروتئین مورد نیازشان را از مواد غذایی دیگر کسب کنند.

برای این گروه از نوجوانان شیر کم چربی و پنیر منابع خوبی از پروتئین هستند. همچنین حبوبات به شکل عدسی یا انواع لوبیاها در آش و غذاهای دیگر، نان های کامل مثل سنگک، مغز بادام، بادام زمینی و غیره باید به طور مرتب مصرف شوند.

* نکته:مسئله مهم این است که نوجوان گیاهخوار برای دریافت کلیه اسیدهای آمینه مورد نیازش، بایستی ترکیبی از مواد پروتئین دار را مصرف کند؛ مثل ترکیب حبوبات و غلات (عدس پلو، لوبیا با نان) یا ترکیب لبنیات با غلات (مثل ماکارونی با پنیر، پیتزای سبزیجات)، که ترکیب مناسب و کاملی است و کفایت پروتئین آن در حد گوشت است. سویا نیز یکی از منابع خوب پروتئین گیاهی است.

نوجوان گیاهخوار باید مراقب باشد تا آهن و کلسیم را به مقدار کافی و لازم دریافت کند و اگر هیچ نوع غذای حیوانی مثل لبنیات و تخم مرغ را مصرف نمی کند ، یعنی گیاهخوار محض است، احتیاج به مکمل ویتامینB12 دارد.

نوجوانان بدنساز

بعضی از نوجوانان برای عضلانی تر شدن ورزش بدنسازی را انجام می دهند و اغلب این افراد تمایل به مصرف مکمل دارند. به عنوان مثال اگر نوجوانی قصد دارد بازو و شانه های عضلانی تری داشته باشد، سراغ مغازه های فروش پودر و قرص های مخصوص ورزشکاران می رود و فروشنده به او توصیه می کند، مقدار مشخصی مکمل را با غذا مصرف کند، در صورتی که اگر سراغ یک پزشک متخصص ورزشکاران و یا سراغ یک متخصص تغذیه برود به او توصیه می شود که یک رژیم متعادل با مقدار کافی پروتئین مصرف کند و سه بار درهفته به شنا برود و ورزش های مخصوص عضلات فوقانی بدن را در باشگاه تمرین کند.به نظر شما کدام راه بهتر است؟

البته برای ورزشکارانی که به طور حرفه ای و دائمی، بدنسازی را انجام می دهند، مصرف مکمل تحت نظر متخصص توصیه می شود و در صورتی که نوجوان، خودسرانه به  مصرف مکمل بپردازد، تنظیم هورمون ها وسلامت استخوانهایش به خطر می افتد.

با امید سلامتی و تندرستی برای تک تک شما عزیزان

کارشناس تغذیه تبیان